میکرومتر، یا ریزسنج، ابزاری برای اندازه‌گیری طول با دقت زیاد است.
میکرومتر برای اندازه‌گیری قطعاتی که بایستی دقیق تراشیده شوند به‌کار گرفته می‌شود. دقت میکرومتر به‌مراتب بیشتر از دقت کولیس‌ها است. میکرومترها ازنظر سیستم اندازه‌گیری مانند کولیس دو نوعند که آنها را میکرومترهای اینچی و میکرومترهای میلیمتری می‌نامند. میکرومتر از بخش‌های مختلفی تشکیل شده‌است، که عبارتند از: فک ثابت، فک متحرک، استوانهٔ مدرج یا همان خط‌کش میکرومتر، پوستهٔ مدرج یا ورنیهٔ میکرومتر، و کمانی که برای گرفتن میکرومتر از آن استفاده می‌شود. در قسمت انتهایی میکرومتر یک جغجغه است و اهرمی که در هنگام اندازه‌گیری قفل می‌شود. • روش کار با میکرومتر: همانگونه که گفته شد، مقیاس اندازه‌گیری در میکرومتر می‌تواند اینچ یا میلی‌متر باشد. اندازهٔ طول خط‌کش میکرومتر به‌صورت ۲۵ میلی‌متر، ۲۵ میلی‌متر است. این به آن معنی است که این نوع میکرومتر از مقدار صفر تا ۲۵ میلی‌متر را اندازه می‌گیرد. نوع دیگر از ۲۵ تا ۵۰ میلی‌متر را اندازه می‌گیرد. به‌همین‌ترتیب، سایر اندازه‌ها با میکرومتر مناسب آن محدوده اندازه‌گیری می‌شوند.
میکرومترهای اینچی معمولاً با قابلیت تفکیک ۰/۰۰۰۵ inch , ۰/۰۰۰۱ inch ,۰/۰۰۱ inch ساخته می‌شوند.
• خواندن میکرومتر: اگر به خط‌کش میکرومتر توجه شود، دیده می‌شود که دارای یک خط افقی است. یک‌سری تقسیم‌بندی بالای خط افق است و یک‌سری زیر خط افق است. تقسیم‌بندی‌ای که بالای خط افق است فاصلهٔ بین آنها یک میلی‌متر است، و تقسیم‌بندی‌ای که زیر خط افق است فاصلهٔ بین آنها نیم میلی‌متر می‌باشد. استوانه‌ای مدرج وجود دارد که روی خط‌کش اصلی ما حرکت می‌کند، معمولاً میکرومترها با دقت ۰/۰۱ میلی‌متری ساخته می‌شوند. اگر دقت کنیم، می‌بینیم که روی ورنیه از صفر تا ۵۰ قسمت مساوی تقسیم‌بندی شده‌است.
حال فرض می‌کنیم قطعه‌ای را اندازه‌گیری کردیم و می‌خواهیم اندازهٔ آن را بخوانیم، برای خواندن میکرومتر به‌این‌صورت عمل می‌کنیم که به آخرین خط، خط‌کش که از زیر ورنیه مشخص است، دقت می‌کنیم. این اندازه اندازهٔ اصلی ما است. برای به‌دست آوردن مقدار خُردهٔ آن، توجه می‌کنیم که کدام خط ورنیه روبه‌روی خط، خط‌کش به‌صورت کامل قرار گرفته‌است.