کولیس ( caliper ) ، (به فرانسوی: pied à coulisse) یا قُطرسنج یکی از ابزارهای بکار رفته در صنعت و مهندسی مکانیک است.
کولیس وسیلهای است که فاصلهٔ بین دو طرف یک شئ را اندازه میگیرد. برای این منظور کولیس را بین دو نقطه مطلوب قرار میدهیم و دو نقطه به وسیلهٔ دو فک مشخص میشود. سپس کولیس را بر میداریم حدفاصل به وسیله یک ابزار اندازهگیری هم چون خط کش قرائت میشود. این وسیله کاربردهای بسیار وسیعی همچون در مهندسی مکانیک، فلزکاری، پزشکی، ساخت خودرو، تراشکاری دارد. کولیس دارای انواع مختلفی می باشد کولیس دیجیتال ،کولیس ساعتی ،کولیس ورنیه از مهمترین کولیس رایج در صنایع تولیدی و آزمایشگاه های اندازه گیری می باشند اما در فعالیت های تخصصی شرکت میتوتویو ژاپن MITUTOYO ژاپن انواع کولیس های تخصصی را تولید و به صنایع کشور توسط شرکت معرف ابزار عرضه کرده است به عنوان مثال کولیس شیار داخلی که مجهز به زبانه های مخروطی سرکروی می باشد و قادر به اندازه گیری قطر شیار ها و قطر داخلی چرخدنده ها می باشد یکی دیگر از کولیس های تخصصی کولیس فک پهن میتوتویو می باشد که برای اندازه گیری ابعاد اجناسیکه جنس نرم دارند مورد استفاده قرار می گیرد از انواع کولیس MITUTOYO کولیس فک میله ای که برای اندازه گیری شیارV شکل چرخ ها و ضخامت لوله ها مورد استفاده قرار می گیرد کولیس با فک گردان که یکی از تخصصی ترین کولیس INSIZEمی باشد و کولیس با فک گردان MITUTOYO نیز بسیار کاربردی می باشد امکان اندازه گیری فواصل غیر هم امتداد و غیر هم سطح را فراهم می کند قابل ذکر است کولیس فک گردان INSIZE قابلیت دوران 360 درجه را دارا می باشد . کولیس فک لولایی اینسایز که فک متحرک آن حالت لولایی دارد و از کولیس فک لولایی MITUTOYO برای اندازه گیری فاصله دو نقطه که روی یک محور قرار نداشته باشند از کولیس فک لولایی اینسایز استفاده می شود کولیس خط کش دار MITUTOYO که برای تنظیم موقعیت دقیق تیغه فرز در دستگاه فرز CNC برای تراش جای خار و چرخدنده تراشی مورد استفاده قرار می گیرد لازم به توضیح است کولیس خط کش دار INSIZE از جمله تخصصی ترین کولیس INSIZE می باشد کولیس اندازه گیر جایخار MITUTOYOژاپن و کولیس عمق سنج با زبانه گونیایی کاربرد فراوانی در صنایع تراشکاری و اندازه گیری آزمایشگاهی دارند و اما در پایان به معرفی کولیس تخصصی MITUTOYO که برای اندازه گیری قطر خزینه جای مرغک که در پیشانی قطعات ایجاد شده است می پردازیم
ابزار اندازه گیری